
Du Cần Công 俞 勤 公
Húy NGUYỄN MINH DU 阮 明 俞
(1330 - 1390)
THÂN THẾ VÀ SỰ NGHIỆP.
Ngài húy là Nguyễn Minh Du con thứ ba của Hữu Hiệu Điểm Nguyễn
Công Luật. Lai lịch ngài không rõ.
Ngài cùng hai anh là Nguyễn Công Sách và Nguyẽn Hách đều làm quan dưới triều
Trần Phế Đế. Theo "Đại Việt Sử Ký Toàn Thư", Nguyễn Bát Sách là người
là người cùng vú nuôi với Trần Phế Đế nên có tên là Nguyễn Thánh Du. Như vậy chứng
tỏ thân sinh ngài là tướng thân cận với Hoàng gia. Cũng theo Đại Việt Sử Ký
Toàn Thư, khi vua Duệ Tông tử trận vào năm Đinh Tỵ (1377), người con trưởng của
nhà vua được Thượng Hoàng Nghệ Tông đưa lên ngôi mà sau này sử ghi là Trần Phế
Đế(1). Qua năm sau, Mậu ngọ (1378), Trần Phế Đế
cho người có cùng nhũ mẫu với mình là Nguyễn Bát Sách làm Quân quân thiết sang
và hai em của Nguyễn Bát Sách là Nguyễn Hách. làm Quản quân thiết liêm và Nguyễn
Thánh Du làm Quản quân thiết hổ(2). Các gia phả
đều ghi Nguyễn Bát Sách là Nguyễn Công Sách. Nguyễn Thánh Du là Nguyễn Minh Du.
Trong vụ thảm sát Trần Phế Đế năm Mậu Thìn (1388), ngài bị bắt. Sau đó
ngài bị Hồ Quý Ly giết vào năm Canh ngọ (1390). Có thuyết cho rằng ngài trốn
thoát được và về Thanh Hóa mai danh ẩn tích.
- LĂNG MỘ VÀ CÁC NƠI THỜ TỰ: Không rõ
- GIA ĐÌNH
Vợ và con:
Về gia đình, chỉ biết ngài có ba người con trai là Nguyễn Sùng, Nguyễn Thư
và Nguyễn Biện.
Anh chị em:
Ngài có hai người anh.
1-
Nguyễn
Công Sách
Quản quân thiết sang
Ông
là con trưởng của Hữu Hiệu Điểm Nguyễn Cộng Luật.
Theo
"Đại Việt Sử Ký Toàn Thư", ông cùng vú nuôi với vua Trần Phế Đế. Năm
Đinh mão (1378) vua phong ông làm Quản quân thiết sang. Cuối năm Mậu thìn
(1388) vua Trần Phế Đế mưu bắt Hồ Quý Ly không thành, bị Thượng Hoàng Nghệ
Tông bắt giam. Ông cùng các tướng định đem quân vào cứu vua nhưng vua yêu cầu
phải tuân lệnh của Thượng Hoàng. Sau đó ông bị bắt và bị hại. Ông có một người
con tên là Nguyễn Phong.
2-
Nguyễn
Hách
Quản quân thiết liêm
Ông
là con thứ hai của Hữu Hiệu Điểm Nguyễn Cộng Luật.
Trong
vụ thảm sát Trần Phế Đế năm Mậu Thìn (1388), ông trốn thoát về Thanh Hóa. Sau
ông cùng con theo cuộc khởi nghĩa của nhà Hậu Trần (1407-1413) và bị tử trận.
***
Đến Đệ cửu tổ Nguyễn Minh Du,
chúng ta lại gặp những nghi vấn về niên kỷ. Theo tài liệu một số gia phả, ngài
có cùng nhũ mẫu với Trần Phế Đế. Theo "Đại Việt Sử Ký Toàn Thư", (một
tài liệu đáng tin cậy), Trần Phế Đế bị hại năm Mậu Thìn (1388), Hồ Quý Ly chọn
người có danh vọng vào làm ở Xu mật viện, trong
đó có hai ông Nguyễn Sùng và Nguyễn Thư đều là con trai của ngài. Vì
là người có danh vọng, hai ông lúc này phải có tuổi khoảng 30, nghĩa là năm
sinh của hai ông vào khoảng 1360. Tính ngược trở lại, năm sinh của ngài khoảng
1340. Năm này có thể chấp nhận được vì nó phù hợp với các đời hậu duệ kế tiếp.
Như vậy, ngài không cùng vú nuôi với Trần Phế Đế và anh của ngài là Nguyễn Công
Sách có lẽ không phải là nhân vật Nguyễn Bát Sách trong "Đại Việt Sử Ký
Toàn Thư".
Sau đời ngài, nhiều gia phả chép hậu duệ của ngài không giống nhau. Sau
đây là một số phả đồ tiêu biểu lấy từ các tài liệu "Nguyễn Phước Tầm
Nguyên" (gọi là P.Đ.1), "Tiên Nguyên Loát Yếu Phổ" (gọi là
P.Đ.2) và "Nguyễn Gia Thế Hệ" (gọi là P.Đ.3) hoặc lấy trong hai tác
phẩm viết vào đời Gia Long: Nam Hà Tiệp Lục của Lê Đản chép "Hoàng Gia Phả
Hệ" (P.Đ.4) và Nam Hà Ký Văn của Đặng Trọng An chép "Hoàng Triều Ngọc
Phổ" (P.Đ.5) và mục "Thế Hệ Triều Nguyễn" trong gia phả phủ Vĩnh
Tường Quận Vương (P.Đ.6).
Ngoài ra, các tài liệu và nhiều gia phả cho họ Nguyễn cũng lâm vào tình trạng
như vậy. Thế thứ, họ tên và chức tước các vị đều khác nhau, sắp xếp không rõ
ràng, có lẽ do “tam sao thất bổn”
P.Đ.2
|
P.Đ.2
|
P.Đ.2
|
Cần Vương
Nguyễn MinhDu
|
Thái Sư
Huệ Quốc công
Nguyễn Tiến
|
Nguyễn Minh Du
|
Du Cần
Công
Nguyễn Minh Du
Nguyễn Viết Biên
|
Chiêu Quang
Hầu
Nguyễn Sừ
|
Thái sư
Sùng Quốc Công
Nguyễn Long
|
Quản
trang
Nguyễn Biện
|
Quản nội
Nguyễn Viết Chiêm
|
Hoành Quốc
Công
Nguyễn Công Chuẩn
|
Thái Úy
Nghĩa Quốc Công
Nguyễn Sừ
|
Chiêu Quang
Hầu
Nguyễn Sừ
. . .
|
Chiếu Quan
Hầu
Nguyễn Viết Chừ
|
. .
.
|
Thái bảo
Hoằng Quốc Công
Nguyễn Công Chuẩn
|
|
Hoành Quốc
Công
Nguyễn Viết Duẩn
. . .
|
|
Thái sư
quán
Nguyễn Hiệu
. . .
|
|
|
P.Đ.4
|
P.Đ.5
|
P.Đ.6
|
Thái sư
Dực Quốc Công
Nguyễn Trãi
|
. .
.
Dực Quốc Công
Nguyễn Trãi
|
Thái sư
Huệ Quốc Công
Nguyễn Trãi
|
Thái sư
Nguyễn Long
|
Thái sư
Nguyễn Dao
|
Thái sư
Nguyễn Long
|
Hoành Quốc
Công
Hoằng Đạo
|
Nguyễn Nghĩa
|
Thái Úy
Nghĩa Quốc Công
Nguyễn Sừ
|
Nghĩa Quốc
công
Nguyễn Lang
|
Nguyễn Hoằng
|
Thái bảo
Hoằng Quốc Công
Nguyễn Công
|
|
Nguyễn Hạo
|
Thái
sư
Nguyễn Hạo
|
Ghichú:
(1) Khi vua Duệ Tông mất,người con trưởng là Trần Hiển dược Thượng Hoàng Nghệ
Tông lập làm vua, gọi là Giản Hoàng Đế. Về sau Thượng Hoàng nghe lời dèm của Hồ
Quý Ly, phế Giản Hoàng Đế xuống làm Minh Đức Đại Vương.
(2)
Quản quân thiết sang, thiết liêm, thiết hổ là các chức võ tướng điều khiển các
đội quân chuyên sử dụng khí giới như thương, câu, móc, v.v…
|